हिपमत डटकम
काठमाडौं,२४ माघ:चीनसमेत संसारभरीका थुप्रै देशमा कोरोना भाइरस फैलिएपछि यसबाट मृत्यु हुनेको संख्या ३ सय नाघिसकेको छ ।यस्तै, अहिलेसम्म यो भाइरसबाट संक्रमित व्यक्तिको संख्या १४ हजार बढी पुगिसकेको छ ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनले तीब्र रुपमा फैलिरहेको यो भाइरसलाई विश्वव्यापी संकटको घोषणा गरेको छ ।
सुरुवातमा यो भाइरसबाट संक्रमित व्यक्तिको मृत्यु चीनमा मात्रै भएको थियो तर गत आइतबार फिलिपिन्समा पनि एक व्यक्तिको यसै भाइरसका कारण मृत्यु भएको खबर सार्वजनिक भयो ।
यसैबीच, संसारभरीका मानिसको मनमा यो भाइरससँग जोडिएका केही प्रश्न अझैपनि अनुत्तरित छन् ।
बीबीसीले यस्तै केही प्रश्नको जवाफ यहाँ दिने कोसिस गरेको छ ।
प्रश्न १ः के चिनियाँ सामान छुँदा कोरोना भाइरस फैलन सक्छ ?
इन्टरनेटमा धेरै मानिसहरुले चीनको बुहान वा उक्त भाइरसबाट संक्रमित इलाकाबाट निर्यात भएका सामान छुँदा भाइरस फैलन सक्छ भनेर प्रश्न गरेका छन् ।
तर अहिलेसम्म बुहान वा अन्य संक्रमित इलाकाबाट आएका सामान छुँदा भाइरस फैलिएको भन्ने कुनै पनि प्रमाण भेटिएको छैन ।
तर सन् २००३ मा चीनले सार्स नामक भाइरसको सामना गरेको थियो जसले संसारभरीका सात सय बढी व्यक्तिको ज्यान लिएको थियो ।
त्यतिबेला कुनै संक्रमित व्यक्तिले हाच्छिउँ गर्दा वा खोक्दा कुनै चीज वा स्थानमा भाइरस पुगेको छ र ती वस्तु वा स्थानमा कुनै व्यक्तिले छोएको खण्डमा पनि सार्सद्वारा संक्रमित हुने सम्भावना थियो ।
अहिलेसम्म कोरोना भाइरसमा भने यस्ता घटना सार्वजनिक भएका छैनन् ।
रुघा खोकीको भाइरस मानिसको शरीर बाहिर २४ घण्टासम्म जिउँदो रहन्छ । तर कोरोना भाइरस थुप्रै महिनासम्म मानव शरीर बाहिर पनि जिउँदो रहन सक्छ ।
अहिलेसम्म जे जति घटना सार्वजनिक भएका छन्, त्यसलाई नियाल्ने हो भने कुनै व्यक्ति भाइरसबाट संक्रमित हुनका लागि संक्रमित व्यक्तिको सम्पर्कमा आउनैपर्छ ।
प्रश्न २ः चीनबाट यति भाइरस किन पैदा भइरहेका छन् ?
चीनमा जनावरको ठूलो जनसंख्या छ । चिनियाँहरु ती जनावर नजिकै बस्छन् ।
यो कोरोना भाइरस पनि कुनै जनावरबाटै मानिसमा सरेको हो । एउटा सुझावले यो भाइरस सर्पमार्फत् व्यक्तिमा सरेको जानकारी दिन्छ । यस्तै किसिमको सार्स भाइरस पनि चीनमा नै पैदा भएको थियो र त्यो चमेरो र बिरालोबाट मानिसमा सरेको थियो ।
यो संक्रमणको सुरुवाती घटना दक्षिणी चीनको सी–फूड होलसेल मार्केटसम्म सम्बन्धित छ । यी बजारमा कुखुरा, चमेरोका साथै सर्प पनि बिक्रि हुन्छन् ।
प्रश्न ३ः के कोरोना भाइरसको संक्रमणपछि स्वास्थ्य पहिलेको जस्तै हुन्छ ?
यो सम्भव छ । यो भाइरसबाट संक्रमित थुप्रै व्यक्तिमा हल्काफुल्का लक्षण देखिने गर्छ ।
यसमा ज्वरो आउनु, खोकी लाग्नु वा सास फेर्न समस्या हुनेलगायतका समस्या देखा पर्छन् ।
धेरैजसो मानिसहरु यो संक्रमणबाट मुक्त भएपछि पूर्ण रुपमा ठिक हुन्छन् ।
तर यो भाइरस वृद्धवृद्धा, मधुमेह र क्यान्सरजस्ता रोगसँग जुधिरहेका व्यक्तिका लागि अत्यधिक खतरनाक छ ।
यसका साथै रोग प्रतिरोधी क्षमता खराब भएका व्यक्तिका लागि पनि यो निकै खतरनाक छ ।
प्रश्न ४ः इन्क्यूबेशन पिरियड के हो र यो भाइरसको इन्क्यूबेशन पिरियड कति हो ?
विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार कुनै भाइरसको इन्क्यूबेशन पिरियड भनेको त्यो समय हो जतिबेला व्यक्ति भाइरसबाट संक्रमित भइरहेका हुन्छन् तर स्वास्थ्यमा भने त्यसको कुनै असर देखिँदैन ।
अहिलेका लागि यो भाइरसको इन्क्यूबेशन पिरियड २ देखि १० दिनसम्मको हो । तर ठिक आँकलनका लागि धेरै जानकारीको आवश्यकता हुन्छ ।
कुनै पनि भाइरसको इन्क्यूबेशन पिरियड बुझ्नु निकै महत्वपूर्ण हुन्छ । डाक्टर र सरकारको मद्दतले भाइरस फैलनबाट रोक्न सकिन्छ ।
यसको अर्थ यो हो कि यदि उनीहरुलाई यसबारे थाहा भए उनीहरुले संक्रमित व्यक्तिलाई सर्वसाधारणबाट अलग्ग्याएर उपचारको थालनी गर्न सक्छन् ।
प्रश्न ५ः के यो भाइरसको कुनै सूई छ ?
अहिले यो भाइरसको कुनै सूई उपलब्ध छैन । तर अनुसन्धाता यो भाइरसको भ्याक्सिन बनाउन जुटिरहेका छन् ।
यो एउटा यस्तो भाइरस हो जुन यसअघि मानिसमा कहिले पनि देखिएको थिएन ।
१.
२.
३.
